Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı
Tarihçe:
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü, 1945 yılında, Prof. Dr. Alfred Marchionini’nin kürsü başkanlığında, Ankara Numune Hastanesi’nde kuruldu.
12 Ocak 1899 tarihinde Köningsberg’de doğan Dr. Marchionini (1899–1965), 1928 yılında Freiburg Üniversitesi’nde dermatoloji profesörü oldu. 1938 yılına Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından Ankara’ya davet edilerek Numune Hastanesi’nde çalışmalarına başladı. 1945 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsü Başkanlığına getirildi ve son derece başarılı çalışmaları nedeniyle 1946 da, ülkemizde 3 dermatoloji uzmanına verilmiş olan ordinaryüs profesörlük ünvanını aldı. Bu ünvana sahip diğer dermatoloji hocalarımız Ord. Prof. Dr. Cevat Kerim İncedayı ve Ord. Prof. Dr. Hulusi Behçet dir.
Prof. Marchionini, 1948 de Almanya’ya döndükten sonra, Hamburg Üniversitesi ve Berlin Üniversitesi Dermatoloji Klinikleri direktörü olarak, Dünya ve Alman Dermatolojilerine büyük katkılarda bulunmuş bir hocamızdır. Bu hocamızın adına, 1996 yılından bu yana, 4 yılda bir yapılan Dünya Dermatoloji Kongrelerinde, Alfred Marchionini Araştırma Ödülü ve Alfred Marchionini Altın Madalyası olmak üzere, iki uluslararası ödül verilmektedir.
Marchionini’nin Hamburg Üniversitesine dönmesinden sonra 1951 yılına kadar Prof. Dr. Burhan Remzi Urus kürsü başkanlığını sürdürdü. Prof. Dr. Burhan Remzi Urus Türkiye’ye ilk defa Ultraviyole lambaları getirmiş, özellikle harp dermatozları, kükürt ve katran tedavileri, şark çıbanı ve sifiliz konularında Türkçe, Almanca ve Fransızca çok sayıda yayın yapmış, uluslararası dermatoloji camiasında tanınan değerli bir hocamızdır.
1953 Mart’ında Elanken Üniversitesi Dermatoloji Kürsü Başkanı Prof. Dr. Richard Richter (1906–1970) Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsü başkanı olarak atandı.
1953 Nisan ayında da, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü, Cebeci Yerleşkesi’ndeki binasına taşındı.
Kendisi de ünlü bir dermatopatolog olan Prof. Richard Richter’in, 1953 yılında kurduğu dermatopatoloji ünitesi “A.Ü.T.F. Dermatoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Nur Or Dermatopatoloji Ünitesi” 52 yıl faaliyet gösterdi. Dermatomikoloji ve seroloji laboratuvarları da bu dönemde kuruldu.
Prof. Richard Richter ülkemizde kaldığı 5 yıl içinde 50 den fazla araştırma yaparak ulusal ve uluslararası dergilerde yayınladı ve yazdığı ‘Veneroloji’ kitabı Fakültemiz yayınları arasında yer aldı. Sağlık sorunları nedeniyle 1958 yılında Almanya’ya döndü ve 26 Haziran 1970 tarihindeki vefatına kadar Nördlingen’de serbest hekimlik yaptı.
1958 Şubat'ında, Prof. Richter’in Almanya'ya dönmesi sonrasında, kürsü başkanlığına Prof. Dr. A. Lütfü Tat atandı.
Dr. Lütfü Tat uzmanlık eğitimine Prof. Dr. Hulusi Behçet Hocanın yanında başlamış ve 1947 yılında Ankara Tıp Fakültesi’nde Prof. Dr. Alfred Marchionini’nin yanında tamamlamıştır. 1952 de doçent olan Lütfü Hocanın, Prof. Dr. Richard Richter’in kürsü başkanlığında 40 yataklı Deri ve Zührevi Hastalıkları Kliniğinin yapılanmasında büyük katkıları oldu.
İki dönem Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı görevini de yürüten Prof. Dr. Lütfü Tat Hoca’nın kürsü başkanlığı döneminde Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü, fiziksel koşulları, bilgi birikimi, ileri tedavi standartları ve bilimsel etkinlikleri ile ülkemizin çağdaş ve örnek bir dermatoloji kliniği haline geldi.
1960’ lı yıllarda, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kliniği’nin efsanevi hocaları Prof. Dr. Nizamettin Erbakan, Prof. Dr. Ahmet Akçaboy, Prof. Dr. Dr. Lütfullah Aksungur, Prof. Dr. Nur Or, Prof. Dr. Aysel Gürler de akademik kadroda yer aldılar.
1983 yılında Prof. Dr. A. Lütfü Tat hocanın emekli olması ile Anabilim Dalı Başkanlığına Prof. Dr. Atıf Taşpınar atandı. Prof. Dr. Atıf Taşpınar vefat ettiği 30 Ekim 1996 yılına kadar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü Başkanlığı ve Türk Dermatoloji Derneği Başkanlığı görevlerini yürüttü. Ülkemize verdiği sayısız hizmetlerin bir bölümü de lepra konusundaydı.
Ülkemizde cüzam savaşının öncüsü Doç. Dr. Ethem Utku’nun, 1964 yılında bir cüzam taraması sırasında, Van’ın Başkale ilçesi kırsalında, kullandığı cipin devrilmesiyle hayatını kaybetmesinden sonra, Lepra Eğitim ve Araştırma Merkezi’nin yönetimi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü’ne verildi ve cüzam savaşını, anabilim dalımız öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Akçaboy devraldı. Prof. Dr. Ahmet Akçaboy hekimlerimizin ve sağlık personelinin cüzam ile ilgili bilgilerini tazelemek ve cüzamla ilgili yenilikleri aktarmak için ‘Lepra Mecmuası’nın yayınını başlattı. Ankara Cüzam Savaş Derneğinin en önemlileri faaliyetlerinden olan Lepra Mecmuası; 1970 yılında başladığı yayın hayatında, lepra ile ilgili olduğu kadar tıbbın tüm alanlarında özellikle dermatoloji konusunda yayınların yapıldığı, yılda 4 sayı olarak çıkarılan ve bir dönem dermatoloji camiasının büyük ilgi gösterdiği bir yayın organı olarak 35 yıl yayında kaldı. 1969 yılına kadar Ahmet Akçaboy Hoca’nın sürdürdüğü cüzam savaşını bu tarihte Prof. Dr. Atıf Taşpınar devralarak, vefatına kadar Ankara Lepra Eğitim ve Araştırma Merkezi Başkanlığı, Cüzam Savaş Dispanseri Başhekimliği ve Ankara Cüzam Savaş Derneği Başkanlığı görevlerini sürdürdü..
Prof. Atıf Taşpınar, 1972 yılında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Lepra Enstitüsü’nü kurdu. Ethem Utku ve Ahmet Akçaboy hocaların başlattığı lepra taramalarını ve konferanslarını, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da, büyük bir inanç ve özveri ile sürdürdü.
Türkiye’de 1960larda cüzam savaşını başlatan bu hocalarımızla birlikte, 1976 da cüzam savaşına katılan Prof. Dr. Türkan Saylan Hocanın ve Lepra Eğitim ve Araştırma merkezinde önemli çalışmalar yapan Prof. Dr. Cengizhan Erdem ve Prof. Dr. Atıf Taşpınar hocamızın vefatından sonraki dönemde Lepra Eğitim ve Araştırma merkezi Başkanlığı’nı sürdüren Prof. Dr. Nihal Kundakçı Hocamızın ülkemizdeki cüzam savaşına çok değerli katkıları oldu.
1970-2021 yılları arasında Anabilim Dalımız akademik kadrosunda yer alan öğretim üyelerimiz Prof. Dr. A. Lütfü Tat, Prof. Dr.Ahmet Akçaboy, Prof. Dr. Nizamettin Erbakan, Prof. Dr. Nur Or, Prof. Dr. Aysel Gürler, Prof. Dr. Atıf Taşpınar, Prof. Dr. Erbak Gürgey, Yrd. Doç. Dr. Yavuz Peksarı, Prof. Dr. Cengizhan Erdem, Prof. Dr. Seher Bostancı, Prof. Dr. Aynur Akyol, Prof. Dr. Nihal Kundakçı, Doç. Dr. Lale Dönderici, Prof. Dr. Rana Anadolu , Prof. Dr. Hatice Şanlı, Prof. Dr. Ayşe Boyvat, Prof. Dr. Pelin Koçyiğit ve Prof. Dr. Bengü Nisa Akay, Doç. Dr. İncilay Yıldıhan, Doç. Dr. Ayşe Öktem, Dr. Öğretim Üyesi Merve Alizada, Dr. Öğretim Üyesi Handan Merve Erol Mart’tır.
Anabilim Dalımızın Öne Çıkan Özellikleri:
Ülkemizin en köklü Dermatoloji klinikleri arasında yer alan Anabilim Dalımız Türkiye Dermatoloji tarihinde çok önemli bir rol oynamıştır. Yıllar içinde çok değerli öğretim üyelerimizin üstün çalışmalarıyla sürekli gelişerek, ileri düzeyde akademik çalışmalar ve en çağdaş sağlık hizmeti ile Dermatolojinin çok çeşitli alanlarında referans merkez olma özelliği kazanmıştır.
Prof. Dr. Richard Richter tarafından kurulan dermatopatoloji laboratuarı Prof. Dr. Nur Or tarafından geliştirilmiş ve sonraki yıllarda Prof. Dr. Cengizhan Erdem ve Prof. Dr. Rana Anadolu Dizioğlu önderliğinde yürütülmüştür. 1970’li yıllarda Prof. Dr. Aysel Gürler önderliğinde Göz Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyeleri ile birlikte bir poliklinik hizmeti olarak başlatılan Multidisipliner Behçet Ünitesi, 2001 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı bünyesinde “Multidisipliner Behçet Hastalığı Tanı ve Tedavi Ünitesi” olarak hizmet vermeye başlamıştır. Multidisipliner Behçet Hastalığı Tanı ve Tedavi Ünitesi’nde Deri ve Zührevi Hastalıkları sorumlu öğretim üyesi olarak Prof. Dr. Ayşe Boyvat görev almaktadır.
1990 yılı sonrasında Anabilim dalımızda Prof. Dr. Seher Bostancı ve Prof. Dr. Pelin Koçyiğit’in yönetiminde Dermatocerrahi Ünitesi, Prof. Dr. Nihal Kundakçı yönetiminde Fototerapi Ünitesi, Prof. Dr. Aynur Akyol ve Prof. Dr. Ayşe Boyvat’ın yönetiminde Dermatoalerji Ünitesi, Prof. Dr. Seher Bostancı, Prof. Dr. Hatice Erdi ve Prof. Dr. Pelin Koçyiğit önderliğinde Dermatokozmetoloji Ünitesi ve Prof. Dr. Cengizhan Erdem ve Prof. Dr. Bengü Nisa Akay yönetiminde Dermatoskopi Üniteleri kurulmuş, Prof.Dr Nihal Kundakçı önderliğinde yürütülen Psorizis Polikliniği , Prof.Dr Hatice Şanlı ve Prof.Dr. Bengü Nisa Akay önderliğinde yürütülen Deri Lenfomaları Polikliniği faaliyetlerine başlamıştır.
Anabilim Dalımızın Düzenli Geleneksel Eğitim Toplantıları/Etkinlikleri:
Prof. Dr. Lütfü Tat, 1973 yılında ülkemizdeki dermatoloji uzmanlarının mezuniyet sonrası eğitimine katkıda bulunmak amacı ile , ‘’Deri ve Zührevi Hastalıklarda Yenilikler Sempozyumu’nu başlattı.
İki yılda bir yapılan ve kliniğimizce 15 kez düzenlenen bu geleneksel sempozyum, Prof. Dr. Atıf Taşpınar’ın önerisi ile 1985 yılından bu yana ‘‘Prof. Dr. A. Lütfü Tat Sempozyumu’’ olarak anılmaktadır. . Prof. Dr. A. Lütfü Tat Sempozyumu dermatolojinin en köklü sempozyumlarından biridir ve günümüzde Ankara Deri ve Zührevi Hastalıklar Derneğinin faaliyeti olarak Ankara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalları tarafından 2 yılda bir dönüşümlü olarak gerçekleştirilmektedir.
Prof. Marchionini tarafından ‘Ankara Akşamları’ adıyla başlatılan ve Lütfü Tat Hoca döneminde de kesintisiz sürdürülen geleneksel dermatoloji toplantıları, Ankara Deri ve Zührevi Hastalıklar Derneği’nin 1995 yılında aldığı bir karar ile günümüzde ‘Prof. Dr. Atıf Taşpınar Ankara Dermatoloji Günleri’ adı ile gerçekleştirilmektedir.
Ulusal ve Uluslararası Akreditasyon Durumu:
Ulusal akreditasyonumuz 2023 yılında alınmıştır.
Uzmanlık Eğitiminin Süresi: 4 yıl
Uzmanlık Eğitiminin İçeriği (2019 TUKMOS Deri ve Zührevi Hastalıkları Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı)
Deri ve Zührevi Hastalıkları Dalı, tüm yaş gruplarında deri ve ekleri(saç, tırnak ve diğerleri) ve mukozaları tutan doğumsal ve edinsel hastalıkların ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanı ve tedavisiyle (tıbbi, cerrahi ve diğer fiziksel yöntemler), sistemik hastalıkların deri belirtileri, deri hastalıklarının sistemik bulguları ve ilgili alanlarda koruyucu hekimlik hizmetleri ile uğraşan, derinin sağlıklı ve güzel görünmesine katkıda bulunan bir uzmanlık dalıdır. Doğumdan ölüme kadar tüm dönemlerde derinin tüm hastalıklarını konu alan dermatoloji, cinsel ilişki ile bulaşan hastalıkları da içerdiğinden resmi adını Deri ve Zührevi Hastalıkları şeklinde almaktadır. Dünyanın en sık görülen kanserlerinin yanı sıra nadir görülen ancak mortalitesi yüksek olan melanomu da içeren “dermatoonkoloji”, sistemik bulgularla seyredebilen alerjik dermatozları kapsayan “dermatoalerji”, son yıllarda büyük gelişmelerin gerçekleştiği, bilinçli uygulamaları gerektiren “dermatokozmetoloji”, immün temelli dermatozların açılımını sağlayan “dermatoimmünoloji”, toplumun geleceğini ilgilendiren genodermatozları içeren “pediyatrik dermatoloji”, günlük pratikte sık karşılaşılan mesleki hastalıkların büyük çoğunluğunu oluşturan “mesleki dermatozlar” ve çoğu deri hastalığının kesin tanısına ulaşmak için en sık kullanılan yardımcı yöntem olan “dermatopatoloji” Deri ve Zührevi Hastalıkları alanının en önemli öğrenme konularıdır. Girişimsel Dermatoloji ve yerel tedavi yöntemlerinin inceliklerinin öğrenilmesiyle beceri eğitiminde bilinçli yeterlilik düzeyine gelinmesi önem taşımaktadır. Dermoskopi ve konfokal mikroskopi gibi tanısal ve fototerapi ile lazer gibi tedavisel yeni teknolojik yöntemler de uzmanlık eğitiminde giderek artan şekilde yer almaktadır.
Anabilim dalımızda uzmanlık öğrencilerine çağdaş tıbbın gerektirdiği teorik ve pratik bilgileri kazandırmayı amaçlayan bir eğitim programı uygulamaktadır. Uzmanlık öğrencilerimiz 4 yıllık uzmanlık eğitimleri süresince sorumlu öğretim üyeleri ile birlikte yatan hasta ve poliklinik hasta takibi yapmakta, özel amaçlı polikliniklerde sorumlu öğretim üyeleri ile birlikte çalışmakta, Allerji Ünitesi, Fototerapi Ünitesi, Dermatocerrahi ünitesi ve Dermatoskopi Ünitesinde dönüşümlü olarak görev almaktadır. Her eğitim-öğretim yılı başında Akademik Kurul kararıyla belirlenen eğitim programımız öğretim üyeleri tarafından anlatılan teorik dersler, kurslar, asistan seminerleri, literatür saatleri ve Patoloji Anabilim Dalıyla ortak olarak yürütülen Klinikopatoloji toplantılarımızı içerecek şekilde düzenli olarak yürütülmektedir. Araştırma görevlilerinin düzenli olarak Ulusal kongre ve eğitim toplantılarına katılımları sağlanmakta, kongre ve sempozyumlara bildiri ile katılmaları ve Ulusal ve Uluslararası bilimsel yayın yapmaları teşvik edilmektedir.
Uzmanlık öğrencilerinin eğitimi Asistan Karnesi ile düzenli olarak izlenmekte ve değerlendirilmektedir.
Deri ve Zührevi Hastalıkları uzmanlık eğitiminde temel amacımız yetişecek hekimlere erişkin ve çocukluk yaş grubunda ortaya çıkan deri ve zührevi hastalıklar tanı, tedavisi ve korunması yanında, normal deri bakımı ve normal deri sağlığının korunmasını sağlayacak destekleyecek, dünyadaki gelişmeleri takip edebilecek yeterli bilgi, beceri ve tutum donanımını kazandırmaktır. Bu ilkelerle yetişen, dürüst, özverili, toplum çıkarlarını kendi çıkarlarının üzerinde tutan dermatoloji uzmanları, yurdun değişik bölgelerine dağılmakta, ya da öğretim üyesi olarak yeni açılan üniversitelerimizde görev almaktadırlar. Gazi, Diyarbakır, Erzurum, Adana, Konya, Antalya, Bursa, Kocaeli Tıp Fakültelerinin Dermatoloji Anabilim Dallarını kuran öğretim üyeleri, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Kürsüsü’nde yetişmişlerdir.