Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı Tarihçesi
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü, 1945 yılında, Prof. Dr. Alfred Marchionini’nin kürsü başkanlığında, Ankara Numune Hastanesi’nde kuruldu. 12 Ocak 1899 tarihinde Köningsberg’de doğan Dr. Marchionini (1899–1965), 1928 yılında Freiburg Üniversitesi’nde dermatoloji profesörü oldu. 1938 yılına Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından Ankara’ya davet edilerek Numune Hastanesi’nde çalışmalarına başladı. 1945 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsü Başkanlığına getirildi ve son derece başarılı çalışmaları nedeniyle 1946 da, ülkemizde 3 dermatoloji uzmanına verilmiş olan ordinaryüs profesörlük ünvanını aldı. Bu ünvana sahip diğer dermatoloji hocalarımız Ord. Prof. Dr. Cevat Kerim İncedayı ve Ord. Prof. Dr. Hulusi Behçet dir. Prof. Marchionini, 1948 de Almanya’ya döndükten sonra, Hamburg Üniversitesi ve Berlin Üniversitesi Dermatoloji Klinikleri direktörü olarak, Dünya ve Alman Dermatolojilerine büyük katkılarda bulunmuş bir hocamızdır. Bu hocamızın adına, 1996 yılından beri, 4 yılda bir yapılan Dünya Dermatoloji Kongrelerinde, Alfred Marchionini Araştırma Ödülü ve Alfred Marchionini Altın Madalyası olmak üzere, iki uluslararası ödül verilmektedir. Marchionini’nin Hamburg Üniversitesine dönmesinden sonra 1951 yılına kadar Prof. Burhan Remzi Urus kürsü başkanlığını sürdürdü. Prof. Burhan Remzi Urus Türkiye’ye ilk defa UV lambaları getirmiş, özellikle harp dermatozları, kükürt ve katran tedavileri, şark çıbanı ve sifiliz konularına Türkçe, Almanca ve Fransızca çok sayıda yayın yapmış, uluslararası dermatoloji camiasında tanınan değerli bir hocamızdır. 1953 Mart’ında Elanken Üniversitesi Dermatoloji Kürsü Başkanı Prof. Dr. Richard Richter (1906–1970) Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsü başkanı olarak atandı. 1953 Nisan ayında da, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü, Cebeci Yerleşkesi’ndeki binasına taşındı. Kendisi de ünlü bir dermatopatolog olan Prof. Richard Richter’in, 1953 yılında kurduğu, ‘A.Ü.T.F. Dermatoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Nur Or Dermatopatoloji Ünitesi, 52 yıl faaliyet gösterdi. Dermatomikoloji, seroloji ve alerji üniteleri de bu dönemde kuruldu. Prof. Richard Richter ülkemizde kaldığı 5 yıl içinde 50 den fazla araştırma yaparak ulusal ve uluslararası dergilerde yayınladı ve yazdığı ‘Veneroloji’ kitabı Fakültemiz yayınları arasında yer aldı. Sağlık sorunları nedeniyle 1958 yılında Almanya’ya döndü ve 26 Haziran 1970 tarihindeki vefatına kadar Nördlingen’de serbest hekimlik yaptı. 1958 Şubat'ında, Prof. Richter’in Almanya'ya dönmesi sonrasında, kürsü başkanlığına Prof. Dr. Lütfü Tat atandı (1915-1998). 1915 yılında Konya’nın Bozkır ilçesinin Tepearası köyünde dünyaya gelen Prof. Dr. Lütfü Tat uzmanlık eğitimine Prof. Dr. Hulusi Behçet Hocanın yanında başladı, 1947 yılında Ankara Tıp Fakültesi’nde Prof. Dr. Alfred Marchionini’nin yanında tamamladı. 1952de doçent olan Lütfü Hocanın, Prof. Dr. Richard Richter’in kürsü başkanlığında 40 yataklı Deri ve Zührevi Hastalıkları Kliniğinin yapılanmasında büyük katkıları oldu. İki dönem Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı görevini de yürüten Prof. Dr. Lütfü Tat Hoca’nın kürsü başkanlığı döneminde Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü, fiziksel koşulları, bilgi birikimi, ileri tedavi standartları ve bilimsel etkinlikleri ile ülkemizin çağdaş ve örnek bir dermatoloji kliniği haline geldi. Prof. Dr. Lütfü Tat, 1973 yılında da, ülkemizdeki dermatoloji uzmanlarının mezuniyet sonrası eğitimine katkıda bulunmak amacı ile , ‘’Deri ve Zührevi Hastalıklarda Yenilikler Sempozyumu’nu başlattı. İki yılda bir yapılan ve kliniğimizce 15 kez düzenlenen bu geleneksel sempozyum, Prof. Dr. Atıf Taşpınar’ın önerisi ile 1985 yılından bu yana ‘‘Prof. Dr. A. Lütfü Tat Sempozyumu’’ olarak anılmaktadır. Bu sempozyumda Hocamızın eşi Dr. Feriha Tat ve Prof. Dr. A. Lütfü Tat Araştırma Ödülleri verilmektedir. 1960’ lı yıllarda, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kliniği’nin efsanevi hocaları Prof. Dr. Nizamettin Erbakan, Prof. Dr. Ahmet Akçaboy, Prof. Dr. Dr. Lütfullah Aksungur, Prof. Dr. Nur Or, Prof. Aysel Gürler de akademik kadroda yer aldılar. Dr. Zeki Palalı 1974’de, Dr. Erdal Başaran 1977’de, Dr. Erbak Gürgey 1979’da, Dr. Ümit Ukşal ve Dr. M. Ali Gürer 1981 de, Dr. Aynur Akyol ve Dr. Lale Dönderici 1991 de, Dr. Rana Anadolu 1992 yılında doçent oldular. 1995 yılında yardımcı doçent olarak göreve başlayan Dr. Yavuz Peksarı da (1944-2014) 2010 yılına kadar anabilim dalımızda öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürdü. 1983 yılında Lütfü Tat hocanın emekli olması ile Anabilim Dalı Başkanlığına Prof. Dr. Atıf Taşpınar atandı. Prof. Dr. Atıf Taşpınar (1936-1996), 1984 yılından vefat ettiği 30 Ekim 1996 yılına kadar Ankara üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi hastalıkları Kürsüsü Başkanlığı ve Türk Dermatoloji Derneği Başkanlığı görevlerini yürüttü. Ülkemize verdiği sayısız hizmetlerin bir bölümü de lepra konusundaydı. Ülkemizde cüzam savaşının öncüsü Doç. Dr. Ethem Utku’nun, 1964 yılında bir cüzam taraması sırasında, Van’ın Başkale ilçesi kırsalında, kullandığı cipin devrilmesiyle hayatını kaybetmesinden sonra, Lepra Eğitim ve Araştırma Merkezi’nin yönetimi Deri ve Zührevi Hastalıkları Kürsüsü’ne verildi ve cüzam savaşını, anabilim dalımız öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Akçaboy devraldı. Prof. Ahmet Akçaboy hekimlerimizin ve sağlık personelinin cüzam ile ilgili bilgilerini tazelemek ve cüzamla ilgili yenilikleri aktarmak için ‘Lepra Mecmuası’nın yayınını başlattı.1969 yılına kadar Ahmet Akçaboy Hoca’nın sürdürdüğü cüzam savaşını bu tarihte Prof. Dr. Atıf Taşpınar devraldı. Prof. Atıf Taşpınar, 1972 yılında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Lepra Enstitüsü’nü kurdu. Ethem Utku ve Ahmet Akçaboy hocaların başlattığı lepra taramalarını ve konferanslarını, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da, büyük bir inanç ve özveri ile sürdürdü. Türkiye’de 1960larda cüzam savaşını başlatan bu hocalarımızla birlikte, 1976 da cüzam savaşına katılan Prof. Dr. Türkan Saylan Hocanın ve 1989dan sonra Lepra Eğitim ve Araştırma merkezi Başkanlığı’nı sürdüren Prof. Dr. Nihal Kundakçı Hoca’nın da ülkemizdeki cüzam savaşına çok değerli katkıları oldu. Prof. Marchionini tarafından 1935 yılında ‘Ankara Akşamları’ adıyla başlatılan ve Lütfü Tat Hoca döneminde de kesintisiz sürdürülen geleneksel dermatoloji toplantıları, Ankara Deri ve Zührevi Hastalıklar Derneği’nin 1995 yılında aldığı bir karar ile günümüzde ‘Prof. Dr. Atıf Taşpınar Ankara Dermatoloji Günleri’ adı ile gerçekleştirilmektedir. Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı 1985 yılında Cebeci Hastanesi’nden İbni Sina Hastanesi’nde 10. kat B ve C Bloklarındaki 50 yataklı kliniğe taşındı. Bu dönemde Prof. Dr. Seher Bostancı ve Prof. Dr. Pelin Koçyiğit’in yönetiminde Dermatocerrahi Ünitesi, Prof. Dr. Nihal Kundakçı yönetiminde Fototerapi Ünitesi, Prof. Dr. Aysel Gürler ve Prof. Dr. Ayşe Boyvat’ın yönetiminde Multidisipliner Behçet Hastalığı Ünitesi, Prof. Dr. Aynur Akyol ve Prof. Dr. Ayşe Boyvat’ın yönetiminde Dermatoalerji Ünitesi, Prof. Dr. Seher Bostancı, Prof. Dr. Hatice Erdi ve Prof. Dr. Pelin Koçyiğit yönetiminde Dermatokozmetoloji Ünitesi ve Prof. Dr. Cengizhan Erdem ve Prof. Dr. Bengü Nisa Akay yönetiminde Dermatoskopi Üniteleri. Prof.Dr Nihal Kundakçı yönetiminde yürütülen Psorisis Polikliniği , Prof.Dr Hatice Şanlı ve Prof.Dr. Bengü Nisa Akay yönetiminde yürütülen Deri Lenfomaları Polikliniği çalışmalarını sürdürdü. AÜTF Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı hastalara yönelik çağdaş sağlık hizmetlerinin yanı sıra, Tıp Fakültesi Öğrencilerine de çağdaş tıbbın gerektirdiği teorik ve pratik bilgileri kazandırmayı amaçlayan bir eğitim programı uygulamaktadır. Aynı geleneğin sürdürüldüğü 4 yıl süreli yoğun dermatoloji uzmanlık eğitimi esnasında asistanlar klinik ve deneysel araştırmalarda görev almakta, bilimsel yayınlar yapmakta ve olanaklar ölçüsünde ulusal ve uluslararası kongrelere katılmaktadırlar. Bu ilkelerle yetişen, dürüst, özverili, toplum çıkarlarını kendi çıkarlarının üzerinde tutan dermatoloji uzmanları, yurdun değişik bölgelerine dağılmakta, ya da öğretim üyesi olarak yeni açılan üniversitelerimizde görev almaktadırlar. Gazi, Diyarbakır, Erzurum, Adana, Konya, Antalya, Bursa, Kocaeli Tıp Fakültelerinin Dermatoloji Anabilim Dallarını kuran öğretim üyeleri, Ankara Üniversitesi Tıp fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Kürsüsü’nde yetişmişlerdir. Çağdaş tıbbın gerekleri doğrultusunda Ankara Tıp geleneğini özveri ile sürdürmektedir.